In onze gemeente zijn al van vóór de Tweede Wereldoorlog en zelfs van vóór 1900 voortdurend heemkundigen en lokaalhistorici in de weer om de geschiedenis van de gemeente te ontrafelen*. Er zijn of waren ook meerdere heemkundige kringen actief. Dit alles was ook maar deels mogelijk door de steun en interesse van het gemeentebestuur. Samen resulteerde dit in een pak publicaties. Niemand echter is in staat om te weten wat er allemaal precies en waar werd gepubliceerd. Vandaar is een hulpinstrument, zoals een bibliografie, erg welkom.
De structuur van deze bibliografie is gebaseerd op het Heemkundig repertorium. Lopende heemkundige bibliografie voor de geschiedenis van het Meetjesland van Filip Bastiaen en die sinds 1991 verschijnt in het jaarboek Appeltjes van het Meetjesland. Het gaat om een thematische bibliografie, met veelal annotaties of samenvattende notities om extra informatie te bieden, die in het jaarboek bijkomend wordt ontsloten op auteurs, trefwoorden, plaatsnamen en familienamen. Dit laatste kan in deze vorm (pdf van een Word-document) enkel via de zoekfunctie “Ctrl+F”.
Het gebruik van de zoekfunctie is aangewezen, daar een thematische bibliografie net door het bepalen van de thema’s altijd arbitrair is: hoort deze titel bij dit thema of toch eerder bij een ander …? Een andere titel is dan weer een duidelijk voorbeeld van een bepaald thema, maar is de enige. Is het dan verantwoord die opdeling te doen? Het is dus mogelijk dat na verloop van tijd de thema’s wijzigen (in de nummering is hiermee trouwens al rekening gehouden). Deze bibliografie zal namelijk permanent uitbreiden, zowel met nieuwe titels, aanvullende annotaties en recent ook links naar online-publicaties. Momenteel zijn we toe aan de twaalfde versie, waarin ook de uitbreidingen/wijzigingen zijn vermeld. Traditionele bibliografieën zijn doorgaans selectief. Zo worden (te) kleine bijdragen, pure compilatie, toeristische- en fotobijdragen, ... veelal niet opgenomen. In deze bibliografie maken we hierop een uitzondering voor fotorubrieken, omdat foto’s (en het bijschrift) soms een enige, lokale bron zijn.
We duiden vóór de bibliografische omschrijving ook aan waar je (lokaal of online – met de link) de titel/publicatie kunt vinden:
| [a] | in de Archiefleeszaal raadpleegbaar |
| ]b[ | in de Bibliotheek raadpleegbaar en ontleenbaar |
| @ | online raadpleegbaar |
Structuur van de bibliografie
Werkinstrumenten
- bibliografieën
- archiefwezen & inventarissen
- catalogi
- historiografie & theoretische geschiedenis
- bronnen: bewerking, ontsluiting, indices
Hulpwetenschappen
- tekstuitgave
- paleografie
- cartografie
- epigrafie (opschriftkunde, vnl. grafmonumenten in de Oudheid)
- heraldiek
Dorpsgeschiedenis
- monografieën
- fotoboeken
- iconografie (fotorubrieken)
- dorpszicht, incl. gebouwen
- varia
Archeologie
- algemeen + meerdere tijdsperiodes
- steentijden
- metaaltijden
- Romeinse tijd
- middeleeuwen
- Nieuwe tijd
Historische geografie & Ecologische geschiedenis
Politiek-bestuurlijke geschiedenis & Instellingen
- feodaliteit
- politiek en verkiezingen; politiek personeel
- instellingen
- financiën: tienden, belastingwezen, bankwezen
- rechtspraak en criminaliteit
Sociaaleconomische geschiedenis
- demografie
- plattelandseconomie
- industriële activiteit + handel en middenstand
- levensomstandigheden/sociale toestanden; armoede & armenzorg; migratie; gezondheidszorg
- sociale- en beroepsorganisaties
- communicatie, vervoer, toerisme …
Godsdienst- en kerkgeschiedenis
- algemeen
- kerkelijk leven + volksdevotie
- kerken, kapellen en kruisen
- godsdienstige verenigingen
- reformatie, ketterij, toverij…
- geestelijkheid
- missionering
- zoeaven
Militaire geschiedenis
- middeleeuwen
- Nieuwe tijden
- Franse tijd
- Eerste Wereldoorlog
- Tweede Wereldoorlog
Kunst, cultuur & wetenschappen
inclusief onderwijs en pers
- onderwijs
- kunst
- cultuur
- pers
- wetenschap
Taal- en letterkunde
naamkunde, dialectologie, toponymie
- literatuur
- toponymie
- dialectologie
- naamkunde
Familiekunde
- familiegeschiedenis
- biografieën
- kwartierstaten & stamreeksen
Volkskunde & Mentaliteitsgeschiedenis
- verenigingsleven
- feestelijkheden, plechtigheden, herdenkingen
- ontspanning (volks vermaak)
- volksliederen, volkszangers
- legendes, volksverhalen
- volksfiguren en reuzen
- materiële volkscultuur
- sport en spel, sportverenigingen, sportlui
- volksgebruiken, volksjustitie
- herbergwezen
- gastronomie
* Zie hierover F. BASTIAEN, Geschiedenis schrijven in het Meetjesland, in Appeltjes van het Meetjesland, jb. 50 (1999), p. 25-86; F. BASTIAEN, Jules Van Lantschoot, een pionier van de Meetjeslandse heemkunde (Bellem, 1871 – Schoonaarde, 1941), in Appeltjes van het Meetjesland, jb. 63 (2012), p. 69-93; P. LAROY, Onbemind maakt onbekend. Biografische aantekeningen bij Hendrik van de Genachte, politiecommissaris in Aalter van 1890 tot 1920, in Appeltjes van het Meetjesland, jb. 60 (2009), p. 85-112; zie ook de diverse teksten en de bibliografie van Arthur Verhoustraete in Appeltjes van het Meetjesland, jaarboek 20 (1969) en 22 (1971).
Publicaties over Aalter
Onderstaande werken zijn te koop in het gemeentehuis:
- Geschiedenis van Lotenhulle: 20 euro
- Geschiedenis van Bellem: uitverkocht
- Geschiedenis van Aalter: 20 euro
