In de 19de en 20ste eeuw gebruikten gemeentebesturen een wapenschild om hun documenten een officieel karakter te geven. De meeste besturen hadden een eigen wapen. Dit was alvast zo voor Aalter, Bellem en Poeke. Lotenhulle gebruikte de Belgische leeuw.
Voor 1977 (fusie van gemeenten)
Wapenschild Aalter
Beschrijving
Van zilver met rood St.-Andrieskruis
Historisch karakter
Verwijst naar het wapen van de heren van Praet, die ook lange tijd de heren van het Land van de Woestijne waren. Erkend bij Koninklijk besluit van 18 december 1903
Wapenschild Bellem
Beschrijving
Een schild van keel, met een zilveren klok en een schildhoofd met het wapen der Nederlanden: van lazuur, bezaaid met gouden blokjes, met een gouden, halve leeuw, getongd van keel en gekroond van goud met rechts een gouden zwaard.
keel = rood
lazuur = blauw
Historisch karakter
Bellem heeft nooit een officieel wapen gehad. Er bestaan dan ook meerdere versies van. In de Hollandse tijd poogde men om het wapen van de vroegere heren (van Bellem of van de familie Rijm) als gemeentewapen te laten erkennen. Dit werd niet aanvaard. Men stelde dan een wapen, gelijkend op de beschrijving hierboven, voor. Het bestuur opteerde dus voor een klok als sprekend embleem waarin Bellem als Bellen wordt geïnterpreteerd. Ook de pogingen van 1909 en 1951 mislukten.
Meer informatie in F. Bastiaen, D. De Reuck, I. Hoste, L. Stockman, Geschiedenis van Bellem, p. 415-416. Zie ook D. De Reuck, De bel van Bellem, in De Belle, jg. 1 (1988), nr. 1, p. 10-11 en nr. 2, p. 4-6.
Wapenschild Poeke
Beschrijving
-
links: van sinopel, beladen met een arend van goud, gebekt en gepoot van keel
-
rechts: van goud, beladen met een klimmende leeuw van sabel, getongd en genageld van keel
sinopel = groen
keel = rood
sabel = zwart
Historisch karakter
Volgens het Wapenboek van Gelre voerde de “here van Pooc” in de XIVde eeuw van goud met gaande leeuw van sabel geklauwd en getongd van keel. De leden van de familie de Preud’homme d’Hailly, burggraven van Nieuwpoort en heren van Poeke, voerden van sinopel met adelaar van goud, gebekt en gepoot van keel.
Een besluit van de Nederlandse regering van 3 december 1817 heeft aan de gemeente Poeke een gedeeld schild met het wapen van deze twee herenfamilies toegestaan.
Wapenschild en vlag na 1977
De gemeentefusies noopten de nieuw-gevormde gemeenten ook tot het herbekijken van het/de wapenschild(en) en vlag om als één gemeenschap naar buiten te treden. Er verscheen hieromtrent een decreet op 28 januari 1977.
In Aalter had men de regelgeving niet afgewacht om aan de slag te gaan. Al begin december 1976 deed lokaalhistoricus Luc Stockman, op vraag van burgemeester Jan De Crem, een voorstel voor een nieuw wapenschild. Tijdens de installatievergadering van de gemeenteraad op 1 januari 1977 werd al een beslissing genomen. Het voorstel was een combinatie van het wapen van de vroegere gemeenten Aalter en Poeke (teruggaand op het wapen van de oudst bekende heren), daar dit de enige erkende wapens waren voor de fusies (terwijl de heren van het Land van de Woestijne ook invloed hadden in Bellem en dit ook zo was voor de heren van Poeke in verband met Lotenhulle).
Er zouden nog enkele aangepaste beslissingen volgen, daar de Subcommissie voor Heraldiek opmerkingen formuleerde. Het ministerieel besluit tot bekrachtiging verscheen uiteindelijk op 7 mei 1985.
Ook na de fusie van Aalter met Knesselare en Ursel in 2019, werd beslist het wapenschild dat refereert naar de heren van het Land van Woestijne te behouden als wapenschild voor de nieuwe gemeente Aalter. Het bestuur koos voor het wapenschild dat alle dorpen verbindt: de heren van het Land van Woestijne hadden immers invloed in alle huidige Aalterse dorpen. De Vlaamse Heraldische Raad bekrachtigde dit voorstel met een positief advies, zonder opmerkingen.
Beschrijving wapen
In keel een ankerkruis van zilver, een schildhoofd van goud met een gaande leeuw van sabel, geklauwd en getongd van keel.
Beschrijving vlag
Gevierendeeld 1. en 4. rood met een wit ankerkruis 2. en 3. geel met een zwarte gaande leeuw rood geklauwd en getongd.
