De lessenreeks Actief muziek beluisteren is een avontuurlijke muzikale ontdekkingstocht waarin intensief gewerkt wordt rond specifieke topics uit de klassieke muziekgeschiedenis (componisten, stijlen, muzikale genres). Eerder dan een systematisch-chronologisch overzicht van de muziekgeschiedenis, gaat dit vak uit van een thematische benadering. Dit laat toe om dwars door de muziekgeschiedenis heen te snijden en naar raakvlakken te zoeken over de grenzen heen van de kunsten. In beeld komen ook belangwekkende historische gebeurtenissen, sociaal-maatschappelijk evoluties, actuele ontwikkelingen, intrigerende en iconische personages of figuren, alsook gerenommeerde uitvoerders.
De behandelde onderwerpen worden - deels - door de leerlingen zelf bepaald en variëren naargelang hun specifieke vragen en wensen. Op het einde van het schooljaar en bij de intake in het begin van het schooljaar worden mogelijke opties tijdens een groepsgesprek voorgesteld en besproken. De leerkracht brengt ook zijn eigen voorstellen aan, en waakt over het ‘bredere plaatje’ van de cursus.
Zoals de titel van het vak aangeeft, ligt de nadruk op actief luisteren naar muziek. We gaan veel dieper in op (representatieve) individuele composities, eerder dan een oppervlakkige aaneenschakeling van luistervoorbeelden. Om de leerling te activeren in zijn luisterpraktijk bestaan tal van hulpmiddelen, waaronder luistergidsen, schema’s van vormstructuren, visuele luistergidsen, interviews met musici, podcasts, documentaire films, etc. Doel is bovenal om diepgang aan te brengen in de luisterervaring door een begrip van de intenties/de esthetiek van een componist. Dit veronderstelt het ontwikkelen van een empathisch vermogen, waarbij de leerling een inzicht krijgt in de fundamentele bedoelingen van een componist en ‘over zijn schouder meekijkt’. Op basis daarvan leren we intensiever genieten van muziek en ze begrijpen in de context van de tijd waarin ze ontstond.
Je kan deze lessen volgen zonder dat je een instrument bespeelt of andere vakken volgt en je kan dit ook als extra cursus volgen.